In februari leverde Het Zingend Hart een bijdrage aan de derde opera van Warner van Es. Uitvoeringen op dinsdag 19, woensdag 20, vrijdag 22, zaterdag 23 en zondag 24 februari in Scheltema in Leiden. Bekijk hier de registratie op YouTube.
Waar blijf je aan vasthouden als je alles verliest wat je lief is? Job is een verhaal uit het Oude Testament over een man die zijn status, rijkdom, kinderen en gezondheid kwijtraakt, maar zijn geloof in God behoudt. Het eeuwenoude verhaal vormt de basis voor de nieuwste en laatste opera van componist Warner van Es. In de opera biedt Van Es een nieuw perspectief op de rampspoed en dilemma’s die Job moet doorstaan. Job is een opera die niemand onberoerd laat met teksten die tot nadenken aanzetten.
Jobs vrouw Hagar heeft in de oorspronkelijke Bijbeltekst slechts een zin. ‘Vervloek God en sterf’ roept zij tegen Job als alles hen is afgenomen, waaronder hun tien kinderen. Van Es en schrijver Lisa de Rooij, die ook het libretto van zijn eerdere opera Kinderen van Medea schreef, besloten om nieuwe richting te geven aan het verhaal door Hagars noodkreet richting Job te volgen. Daardoor is haar rol uitvergroot tot een volwaardige en betekenisvolle rol in het stuk. Het boek Job wordt daarmee ook een poëtisch liefdesverhaal over twee mensen wier leven een wending neemt als in de hemel hun lot wordt bepaald door God en de Duivel. Het oude Bijbelverhaal krijgt een nieuw leven.
Het oorspronkelijke verhaal wordt gedateerd rond 1200 voor Christus en komt uit een tijd waarin er nog geen monotheïstische godsdiensten bestonden. Daarmee valt Job te duiden als een man die een echte gelovige was nog voordat de christelijke religie bestond. Een man met een directe band tot God dus. Dit beeld sprak Van Es aan. Job legt een link naar de hedendaagse mens die zich niet verbindt aan een kerk of religie, maar wel diepgelovig kan zijn. De opera stelt vragen over de behoefte aan zingeving in een samenleving die zoekende is. God is in de opera een schepper die, net als een kunstenaar, zijn creaties met vertrouwen de wereld in stuurt en intussen alweer bezig is met het scheppen van een verbeterde versie.
Het boek Job is het enige verhaal in de Bijbel waarin God zelf verschijnt aan een mens. Van Es laat God en de Duivel ook in de opera verschijnen, al roept dit vragen op. Want hoe zet je God op het toneel? In deze opera worden God en de Duivel opgevoerd als man-vrouw combinaties, die unisono zingen. De hemelse scenes en het slot van de opera zijn van de hand van schrijver Rob van der Starre die het libretto van Socrates – de eerste opera van Warner van Es – schreef.
De opera is Nederlandstalig en wordt semi-concertant uitgevoerd, d.w.z. met minimale theatrale middelen, waardoor er veel aandacht is voor de taal en de muziek. De teksten van De Rooij en Van der Starre zijn door Van Es op een bijzondere manier in elkaar geschoven. Van Es wilde tijdens het componeren de taal en de emotie van het verhaal volgen. Daardoor is deze Nederlandstalige opera zeer goed verstaanbaar en wordt het publiek met minimale middelen meegenomen in een emotionele muzikale tunnel met een verlichtend slotakkoord.
Van Es schrijft muziek voorbij de twaalf-toonsmuziek. De melodielijnen in de opera worden begeleid door één noot die voortdurend verandert van klankkleur. Van Es begeleidt de opera met live-instrumenten, maar ook met elektronische muziek, waarbij hij o.a. gebruik maakt van opgenomen improvisaties van verschillende muzikanten. Het is een ongewoon spannende en emotionele mix van klanken. Kenmerkend voor de componist, maar nieuw voor het publiek.
Compositie en concept: Warner van Es
Libretto: Lisa de Rooij en Rob van der Starre
Uitvoerenden: Jaap Sletterink (bas), Karin Jönsthövel (mezzo-sopraan), Merel van Geest (sopraan), Mitchell Sandler (bas), Milan Faas (tenor), Xandra Mizée (alt), Dani Luca (cimbaal), Har Tortike (piano), Wen Chin Fu (cello) en het Leidse koor Het Zingend Hart.
Dit project wordt ondersteund door de Gemeente Leiden, Fonds 1818, Vermeulen Brauckman Stichting, Prins Bernhard Cultuurfonds en Cultuurfonds Leiden.
Praktische informatie
Try-Out dinsdag 19 februari 20.30 uur
Première woensdag 20 februari 20.30 uur
Voorstelling vrijdag 22 februari 20.30 uur
Voorstelling zaterdag 23 februari 20.30 uur
Matinee zondag 24 februari 15.00 uur.
Locatie: Scheltema Leiden, Marktsteeg 1, Leiden.
Kaarten te bestellen via Scheltema en te koop aan de deur.
Prijs: € 22,50 | try-out € 17,50 | jongeren onder 18 jaar en studenten € 15,00.
